close
close

Turkije zou binnenkort zijn controversiële Russische S-400 luchtverdediging kunnen inzetten

Delen van een Russisch S-400 raketafweersysteem worden in 2019 uit een Russisch vliegtuig gelost op Murted Airport, bekend als Akinci Air Base, nabij Ankara, Turkije.
Turks leger/Turks ministerie van Defensie/hand-out via REUTERS

  • Turkije zou zijn Russische S-400 Triumf-luchtverdediging aan de Iraakse grens kunnen inzetten.
  • Amerikaanse functionarissen hebben Turkije gewaarschuwd voor het ‘activeren’ ervan.
  • De raketaanvallen tussen Israël en Iran kunnen ook een reden zijn om de S-400 in te zetten.

Turkije zou zijn geavanceerde Russische S-400 Triumf-luchtverdediging aan de Iraakse grens kunnen inzetten voor zijn geplande zomeroffensief tegen de Koerdische Arbeiderspartij, PKK, in Iraaks Koerdistan. Een dergelijke stap zou de eerste operationele inzet van het raketsysteem markeren sinds Ankara het in 2019 onder westerse verwijten ontving.

De krant Turkiye meldde eerder deze maand dat de Turkse S-400’s mogelijk aan de grens zullen worden ingezet, wat impliceert dat het land zich zal verdedigen tegen drones die zouden zijn aangeschaft door de PKK. Maar het systeem is effectief tegen grotere bedreigingen dan ruwe drones. Het is ontworpen om kruis- en ballistische raketten neer te halen, zoals die welke door Iran zijn afgevuurd tijdens zijn ongekende aanval van 13 april op Israël, en de inzet ervan zou de spanningen met andere NAVO-bondgenoten kunnen verergeren, verontwaardigd dat Turkije ze zelfs maar heeft.

De deal voor de S-400 kostte Turkije naar schatting 2,5 miljard dollar. Indirect heeft het haar veel meer gekost dan de verliezen ruim 9 miljard dollar het had kunnen worden gemaakt door meer dan 900 onderdelen te produceren voor de wereldwijde toeleveringsketen van de F-35.

Washington verbood Ankara om F-35’s te kopen zorgen het zou Russische technici gegevens opleveren die de stealth van de jager bederven. Bovendien hebben de VS sancties opgelegd aan het Turkse agentschap voor wapeninkoop.

Terwijl Turkije deze straffen ondergaat nooit gezet de S-400 in gebruik genomen. Na de ingebruikname van het systeem waarschuwden Amerikaanse functionarissen Turkije tegen het ‘activeren’ ervan. Turkije testte zijn F-16’s en F-4-jagers eind 2019 tegen de radar van de S-400. Washington berispte Ankara in oktober 2020 krachtig omdat het had aangekondigd dat het het systeem aan het testen was.

Sindsdien zijn er geen aanwijzingen dat de Turkse S-400’s in gebruik zijn genomen. In november 2022 zei de toenmalige minister van Defensie Hulusi Akar gezegd Ankara heeft “geen problemen met de S-400” en dat het systeem “op zijn plaats staat en klaar is voor gebruik.”

De vermeende aanstaande inzet aan de Iraakse grens zou de eerste keer zijn dat Turkse S-400’s in gebruik worden genomen, vijf jaar nadat Ankara ze had ontvangen.

Ali Bakir, een Turkije-expert aan het Ibn Khaldon Center van Qatar University en niet-ingezeten senior fellow bij het Scowcroft Middle East Security Initiative van de Atlantic Council, is sceptisch over het rapport, maar wijst de mogelijkheid niet ronduit af.

“Dit kan een proefballon zijn, een operationele vereiste vanwege de buitenlandse dreiging in Noord-Irak, waar Turkse troepen zijn gestationeerd, of gewoon onwaar nieuws”, vertelde Bakir aan Business Insider. “Als de S-400 wordt ingezet voor operationele doeleinden, zou dit kunnen zijn om de potentiële dreiging van de ballistische raketten van Iran tegen te gaan.”

Ook al zijn de andere Turkse luchtverdedigingssystemen in staat luchtdreigingen van de PKK te bestrijden, toch heeft Turkije een geavanceerd systeem nodig voor het onderscheppen van ballistische raketten die vanuit Iran worden afgevuurd.

“Gezien het feit dat Ankara troepen in Noord-Irak heeft gestationeerd, zou het logischer zijn om een ​​dergelijk systeem in te zetten om hen te beschermen tijdens regionale escalatie of confrontatie”, zei Bakir. “Iran heeft de laatste tijd raketten gebruikt tegen Noord-Irak.”

Bakir zei dat de recente raketaanvallen tussen Israël en Iran een verdere reden kunnen zijn om de S-400 in het oosten van Turkije in te zetten. Een dergelijke inzet zal zowel de Turkse veiligheid als de veiligheid van Irak dienen, dat de laatste tijd zijn banden met Ankara aan het verbeteren is. op een ongekende manier”, zei Bakir.

Het inzetten van S-400’s als onvoorziene gebeurtenis om Iraanse raketten tegen te gaan zou ‘een uiterst complexe situatie’ voor Turkije kunnen creëren, zei Suleyman Ozeren, docent aan de Amerikaanse Universiteit en senior fellow bij het Orion Policy Institute. het Russische wapensysteem gebruiken tegen de meest loyale bondgenoot van Rusland in het Midden-Oosten”, vertelde Ozeren aan BI. “Turkije zou echter de potentiële dreiging van aan Iran gelieerde milities of de PKK kunnen gebruiken als voorwendsel om S-400’s in te zetten.”

Hij voorspelt dat een inzet drie hoofddoelstellingen zou dienen.

“Ten eerste zijn de S-400’s een van de duurste en minst productieve beleidsbeslissingen geweest”, aldus Ozeren. “Door ze in te zetten en er veel lawaai over te maken, kan de AKP proberen critici in eigen land het zwijgen op te leggen.”

De AKP is de partij van president Recep Tayyip Erdogan, die eind jaren 2010 besloot de S-400 te kopen en sindsdien de omstreden aankoop heeft verdedigd.

“Ten tweede wil Ankara misschien aan Moskou bewijzen dat zijn militaire samenwerking nog steeds stand houdt”, zei Ozeren. “Ten derde kan een dergelijk besluit tot doel hebben een boodschap naar het Westen te sturen – vooral naar de VS – dat de positie van Ankara ten opzichte van Rusland en de NAVO onveranderd blijft.”

Hij merkte op dat de Turkse S-400 een “op zichzelf staand systeem” is dat niet compatibel is met NAVO-systemen, waardoor het gebruik ervan wordt beperkt en de “hoge kosten en het gebrek aan functionaliteit” worden bevestigd.

Een Turkse inzet zou het slepende geschil met de VS kunnen doen escaleren.

In januari, de toenmalige waarnemend vice-minister van Buitenlandse Zaken Victoria Nuland gezegd Washington zou de overname van Ankara in het F-35-programma kunnen bespreken als het de S-400-kwestie wordt opgelost.

“Het probleem gaat niet over waar Ankara S-400’s inzet, maar over de S-400 die in het bezit van Turkije blijft”, zei Ozeren.

Bakir voerde aan dat wapens worden gekocht ‘met de bedoeling ze te gebruiken’ voor ‘offensieve of defensieve doeleinden’. “Zelfs als Turkije hypothetisch de S-400 zou verhandelen, zouden de VS de zaak van de F-35 nog steeds verkeerd kunnen behandelen”, zei Bakir. “Er is geen garantie dat het Congres in de toekomst niet zal proberen Ankara onder druk te zetten.”

Ozeren herhaalde daarentegen dat het fundamentele probleem Ankara’s “puur politieke” beslissing om S-400’s te kopen is, die volgens hem ingegeven was door de wens van de AKP om Turkije te distantiëren van de NAVO.

“Een dergelijk doel was onhaalbaar en onrealistisch gezien de omvang van de Turkse integratie in het NAVO-defensiesysteem”, zei Ozeren. “Het S-400-besluit heeft Ankara in een precaire situatie gebracht die onveranderd is gebleven.”

“Ongeacht de motivaties van de AKP destijds, de realiteit dicteert dat de regerende partij haar koers zal omkeren en terug zal keren naar een sterker bondgenootschap met de NAVO.”