close
close
orange

Waarom je het optimisme over klimaatverandering moet vieren

Vaseline

toneelstuk

Klimaatverandering mag dan nog steeds een existentiële bedreiging vormen voor de mensheid, maar nu de Dag van de Aarde 2024 maandag voor de deur staat, zijn sommige van de mensen die het meest bezorgd zijn over de planeet geen onheil aan het verkondigen – ze verspreiden optimisme.

Er is genoeg om je goed over te voelen, zeggen ze: enorme stappen in de strijd tegen de klimaatverandering, decennia van werk die ertoe hebben geleid dat andere milieurampen zijn afgewend – en de realiteit dat hoop kan helpen de acties aan te wakkeren die nodig zijn om de klimaatcrisis te blijven aanpakken.

“Mensen gaan ervan uit dat we in de vijftig jaar sinds de eerste Dag van de Aarde geen vooruitgang hebben geboekt. Dat we ons nu in een slechtere positie bevinden dan in de jaren zeventig, dat milieuactie geen zin heeft”, zegt Hannah Ritchie, een senior onderzoeker aan de Universiteit van Oxford in het Verenigd Koninkrijk die duurzaamheid in relatie tot klimaatverandering bestudeert.

Het tegendeel is waar. Klimaatvriendelijke ontwikkelingen die zelfs tien jaar geleden onmogelijk leken, zijn nu gemeengoed. En drie keer in de afgelopen vijftig jaar heeft de mensheid te maken gehad met enorme, door de mens veroorzaakte mondiale milieuproblemen – en deze opgelost.

Deze Dag van de Aarde denken sommige klimaatwetenschappers dat klimaatverandering aan de lijst kan worden toegevoegd.

Die realiteit is nog ver weg, maar we hebben meer vooruitgang geboekt dan je zou denken. Het is alsof de mensheid de hoogste berg ter wereld moet beklimmen, zegt Katharine Hayhoe, hoofdwetenschapper van The Nature Conservancy en een vooraanstaand hoogleraar klimaatwetenschappen aan de Texas Tech University.

Wind- en zonne-energie zijn de goedkoopste elektriciteit ter wereld. Warmtepompen komen in de meeste discussies over verwarming en koeling ter sprake. Elektrische auto’s zijn inmiddels mainstream.

Maandag komt er nog meer financiering voor klimaatvriendelijke doelen, waarbij de regering-Biden 7 miljard dollar aan subsidies aankondigt om zonne-energie te leveren aan meer dan 900.000 huizen in gemeenschappen met lage inkomens en achtergestelde gemeenschappen. Het Witte Huis zei dat de acties van de president de komende 25 jaar jaarlijks ruim 350 miljoen dollar aan elektriciteitskosten zouden besparen – ongeveer 400 dollar per huishouden.

“Het is alsof je de hoogste berg ter wereld beklimt,” zei Hayhoe. “Je loopt en loopt en je klimt en klimt en de top lijkt nooit dichterbij te komen. Maar als je je omdraait, besef je hoe ver je bent gekomen.”

Zelfs Al Gore, voormalig senator en vice-president die de Amerikanen in 1981 begon te waarschuwen voor de opwarming van de aarde, voelt zich enigszins positief.

In maart erkende hij tegen USA TODAY dat de zaken niet snel genoeg gaan, maar zei: “We winnen hiervan, we winnen aan momentum en binnenkort zullen we winnen ten opzichte van de crisis zelf.”

Drie grote klimaatoverwinningen in vijftig jaar

De mensheid heeft al een aantal verbazingwekkende overwinningen behaald als het gaat om andere grote, schijnbaar hardnekkige milieuproblemen.

Neem DDT, een pesticide dat oorspronkelijk werd gezien als een wonder in de strijd tegen muggen en ander ongedierte toen het voor het eerst werd geïntroduceerd in de jaren veertig. Pas eind jaren vijftig legden wetenschappers verbanden tussen de afnemende vogelpopulaties en het nieuwe wondermiddel. DDT heeft de eierschalen dunner gemaakt, zodat nestelende moeders hun eigen baby’s verpletterden, waardoor veel soorten, waaronder de Amerikaanse zeearend, op de rand van uitsterven stonden.

Maar DDT werd in 1972 verboden en in 2007 hadden Amerikaanse zeearenden zo’n comeback gemaakt dat ze van de lijst met bedreigde diersoorten werden verwijderd.

toneelstuk

Hoe te recyclen: uw gids voor het recyclen van papier, plastic en glas

Recyclen kan lastiger zijn dan u denkt. Hier zijn de do’s en don’ts bij het recyclen van papier, plastic, glas en meer.

Of kijk omhoog naar de lucht en denk na over de ozonlaag die ons beschermt tegen ultraviolette straling. Begin jaren tachtig zagen wetenschappers voor het eerst dat er een gat was ontstaan ​​in die kritisch beschermende laag van de atmosfeer. Zonder dit zouden de velden afbranden en zou het buitenleven onoverkomelijk zijn. Ondanks de kosten en de omvang van het probleem ondertekenden landen over de hele wereld het Montreal Protocol, waarmee de chloorfluorkoolwaterstoffen die het gat veroorzaakten, geleidelijk werden geëlimineerd. Momenteel herstelt de ozon zichzelf en zal naar verwachting in 2060 terugkeren naar het niveau van 1980.

Toen was er zure regen, het bijproduct van de verbranding van zwavelhoudende steenkool. Vanaf de jaren vijftig doodde het bos en het leven in meren en beken over brede delen van het noordoosten, terwijl het publieke bewustzijn van de gevaren ervan in de jaren zeventig groeide. De Clean Air Act van 1990 hielp de zwaveluitstoot te beperken en de niveaus begonnen te dalen.

De mondiale CO2-uitstoot zou volgend jaar zijn hoogtepunt kunnen bereiken

Het is belangrijk om die geschiedenis in gedachten te houden als je kijkt naar het grimmige nieuws over het kooldioxidegehalte in de atmosfeer van de aarde, de hoofdoorzaak van de opwarming van de aarde.

Vorig jaar bereikten ze het hoogste punt in de menselijke geschiedenis: 420 delen per miljoen. Dat is een stijging ten opzichte van de 280 delen per miljoen vóór de industriële revolutie. In die tijd is de temperatuur op aarde met ongeveer 2 graden gestegen.

Maar er gebeurt nog iets dat niet zoveel aandacht krijgt, maar wel heel hoopgevend is. Deskundigen – waaronder het Internationaal Energieagentschap – zeggen dat de mondiale CO2-uitstoot waarschijnlijk volgend jaar en zeker in 2030 een piek zal bereiken, uitgaande van een scenario dat gebaseerd is op de huidige beleidssettings.

Dat betekent dat 2023 zeer waarschijnlijk het jaar was met de hoogste uitstoot van broeikasgassen ooit, en dat de cijfers vanaf nu alleen maar zullen dalen.

Hoewel dat niet alle CO2 zal compenseren die sinds het midden van de 18e eeuw in de atmosfeer van de aarde is gepompt, is het een belangrijke mijlpaal en laat zien hoe de energieverschuiving al in volle gang is.

Afgelopen jaar: Op Earth Day vertellen wetenschappers ons hoe 2050 eruit zou kunnen zien. Hun antwoorden zullen je misschien verrassen.

“De transitie naar schone energie vindt wereldwijd plaats en is niet te stoppen”, zei IEA-directeur Fatih Birol vorig jaar. “Het is geen kwestie van ‘of’, het is gewoon een kwestie van ‘hoe snel.’”

Dat gezegd hebbende, zijn de huidige emissieniveaus een derde hoger dan nodig was om de opwarming van de aarde tot 2,7 graden te beperken. De mondiale emissies per hoofd van de bevolking moeten dus nog steeds aanzienlijk omlaag. Maar er wordt vooruitgang geboekt, vooruitgang die niet altijd zichtbaar is voor het grote publiek, zei Ritchie.

Schone energie is nu de goedkoopste energie

Die vooruitgang wordt ondersteund door meer goed nieuws. Schone energie, uit zonne- en windenergie, is veel sneller heel goedkoop geworden dan veel klimaatexperts ooit hadden gehoopt.

“De wereld bevindt zich fundamenteel op een andere plek dan in 1970. Nog maar tien jaar geleden bevonden we ons in een compleet andere positie”, zegt Ritchie, wiens boek Not the End of the World: How We Can Be the First Generation to Build a Sustainable Planet”, verscheen in januari.

Tegenwoordig zijn zonne-, wind- en batterij-energie aanzienlijk goedkoper dan tien jaar geleden. In 2023 was elektriciteit uit wind- en zonne-energie aanzienlijk goedkoper dan elektriciteit uit steenkool, kernenergie en aardgas.

De niet-gesubsidieerde kosten van windenergie zijn sinds 2009 met 66% gedaald, terwijl de kosten van niet-gesubsidieerde zonne-energie met 84% zijn gedaald, volgens een analyse van Lazard, een financieel adviesbureau dat jaarlijkse schattingen publiceert van de totale kosten voor de productie van elektriciteit.

Zelfs vijf jaar geleden zei Ritchie dat ze behoorlijk pessimistisch was omdat de kosten voor schone energie zo hoog waren. Dat baart haar geen zorgen meer.

“We hebben deze werkelijk dramatische verandering gezien”, zei ze. “Zonne- en windenergie zijn van veruit de duurste energietechnologieën uitgegroeid tot goedkoper dan fossiele brandstoffen. Dat is een fundamentele verschuiving en zal de snelheid veranderen waarmee we naar koolstofarme technologieën evolueren.”

De kostenverschuiving gaat zo snel dat zelfs experts het moeilijk kunnen bijhouden.

“Als je naar gegevens kijkt die zelfs maar van een paar jaar geleden zijn, loop je echt achter”, zegt Ritchie.

Deze verschuivingen vinden niet alleen plaats in de Verenigde Staten, maar wereldwijd. Terwijl China nog steeds de grootste CO2-uitstoter ter wereld is en nog steeds kolencentrales bouwt, gaat het land ook extreem snel over op hernieuwbare energiebronnen.

Volgens S&P Global waren nieuwe zonne-, wind- en waterkrachtcentrales in China in 2023 goed voor 59% van de nieuwe hernieuwbare energiebronnen in de wereld.

“Alleen al vorig jaar heeft China evenveel zonne-energie ingezet als de Verenigde Staten in hun hele geschiedenis”, aldus Ritchie.

Het Internationaal Energieagentschap zegt ook dat de vraag naar olie, steenkool en gas in 2030 een piek zal bereiken naarmate het aantal elektrische voertuigen op de weg wereldwijd toeneemt en China zich blijft ontwikkelen in de richting van wind- en zonne-energie.

Die voorspelling is gebaseerd op het huidige beleid van de naties van de wereld.

Dat is nog steeds te hoog om te voldoen aan de doelstelling van het Akkoord van Parijs om de stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde te beperken.

Maar Hayhoe wijst erop dat toen de eerste Nationale Klimaatevaluatie in 2000 werd gepubliceerd, de schatting was dat we tegen het einde van de eeuw op een stijging van 7,2 tot 9 graden zouden kunnen afstevenen. Tegenwoordig voorspellen de voorspellingen dat de wereld tegen het einde van de eeuw 4,8 graden warmer zal zijn. “En dat aantal daalt met elke nieuwe stap die we de berg op zetten”, zei ze.

Er gloort hoop aan de horizon

Ritchie zegt dat het werk dat nodig is om de klimaatverandering op te lossen overweldigend kan lijken, maar dat het in werkelijkheid niet zo erg is als het lijkt. “De oplossingen overlappen elkaar, dus door het ene probleem aan te pakken, maak je tegelijkertijd andere problemen beter”, zei ze.

Dit voorop en centraal houden kan moeilijk zijn. Dezelfde stemmen die de klimaatverandering al tientallen jaren ontkennen, hebben wat bekend staat als doomerisme aan hun gereedschapskist toegevoegd – door te zeggen dat het te laat is en dat er geen hoop meer is.

Zelfs degenen die overweldigd worden door de klimaatverandering kunnen verstijfd raken van nietsdoen, zegt Hayhoe.

“We hebben mensen die zo in paniek zijn dat ze afglijden in dit zeer nutteloze doomerisme”, zei ze.

Ondertussen behoort Gore ook tot degenen die ontzag hebben voor de vooruitgang die de mensheid heeft geboekt.

“Als je jaren geleden had gezegd dat in het jaar 2023 80% van alle nieuwe elektriciteitsopwekking die wereldwijd wordt geïnstalleerd, uit zonne- en windenergie zal bestaan, zou ik hebben gezegd: ‘Wauw. Dat is geweldig!’ Maar dat is wat er vorig jaar gebeurde. Als iemand had gezegd dat 20% van alle nieuwe voertuigen die wereldwijd worden verkocht elektrische voertuigen zouden zijn, wauw, dat is ook ongelooflijk”, vertelde hij in maart aan USA TODAY.

“Ik citeer vaak het beroemde gezegde van wijlen econoom Rudy Dornbusch, die zei dat dingen langer duren ‘dan je denkt, maar dan gebeuren ze sneller dan je dacht dat ze konden’”, zei hij.

Bijdragen: Michael Collins, VS VANDAAG

Related Posts